1929 Büyük Buhran yıllarında, ülkenin ve milletin ekonomik kabiliyetlerinin sınırlı olması nedeni ile, o güne kadar süregelen liberalizimden vazgeçilerek "devletçilik" politikaları uygulanmaya başlandı. Mustafa Kemal, bu politikaların faydalarını ummakla birlikte, risk ve zararları da görüyordu. Öngördüğü bir takım olumsuzluklara tedbiren, çok partili sisteme geçerek; hükümetin demokratik bir muhalefet sistemi ile sürekli halde denetimde tutulmasını sağlama gayretine girdi.
Mustafa Kemal, yakın arkadaşı Fethi Okyar'a parti kurmasını teklif etti. Sonucunda Fethi Bey ve Ahmet Ağaoğlu Serbest Cumhuriyet Fırkası kurdular. Bu yeni parti, o günün devletçilik politika ve uygulamalarına karşın, ekonomide libarizmi benimsiyordu ve bu, Mustafa Kemal'in planladığı ve arzu ettiği bir durumdu. Kısa sürede çok büyük bir taraftar kitlesi parti etrafında toplandı. Bilhassa Ege Bölgesinde epeyce bir kitleye hitap etmeye başladı.
CHP hükumetleri karşısında hızlı bir ilerleme gerçekleştiren partiye, gizli bir el tarafından "cumhuriyet karşıtı" gibi görünen kesimler adapte edildi ve parti zor durumda bırakıldı. Gelişmeler üzerine 18 Aralık 1930 tarihinde, kuruluşundan 4 ay sonra parti kendisini feshetmek zorunda bırakıldı.